Δυο μήνες έχουν περάσει περίπου από την επανέναρξη της κόντρας των φοιτητικών συλλόγων των Ιατρικών Σχολών με το Υπουργείο Υγείας, με αφορμή έναν παλαιό γνώριμο που γυροφέρνει χρόνια τις εισηγήσεις του ΚΕΣΥ (Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας) περί ιατρικής εκπαίδευσης: το foundation year.
Τι προτείνει η εκτελεστική επιτροπή του ΚΕΣΥ, με στόχο την εφαρμογή από το Μάρτιο του 2022 (με πλάνο, μάλιστα, να κατατεθεί προσεχώς για συζήτηση στη Βουλή):
·
12μηνη
μεταπτυχιακή εκπαίδευση σε 2 κύκλους, 1 σε νοσοκομείο του ΕΣΥ και 1 σε κέντρο
υγείας προαπαιτούμενο για τη λήψη τίτλου ειδικότητας
·
Απόκτηση
δεξιοτήτων μέσω σεμιναρίων διάρκειας 1 – 2 ημερών και διαδικτυακές διαλέξεις εμβάθυνσης
σε ήδη διδαχθέντα γνωστικά αντικείμενα
·
Άσκηση
στην καθημερινή κλινική πράξη – καθήκοντα που προσομοιάζουν σε αυτά του
ειδικευόμενου ή του αγροτικού στα πλαίσια ενός συγκεκριμένου τομέα (π.χ. τμήμα
επειγόντων περιστατικών)
· Δυνατότητα αναγνώρισης 6 μηνών ειδικότητας της επιλογής του κάθε αποφοίτου μετά την περάτωση του προγράμματος – μισθολογική κάλυψη των σπουδαστών
Τι ερωτήματα γεννώνται:
·
Πόσο
ακόμα θα συνεχίσει να αποσυνδέεται στην πράξη το πτυχίο από την κατ’ ουσίαν
άσκηση του επαγγέλματος;
·
Τι
ρόλο παίζουν τα 6 έτη σπουδών με 3 ή 4 κλινικά έτη αν χρειάζεται 1 ακόμα μετά το
πτυχίο για να θεωρηθεί «έτοιμος» ένας απόφοιτος;
·
Ποιος
ο λόγος να υπάρχουν 500 μέλη ΔΕΠ στην Ιατρική Σχολή Αθηνών αν είναι το φίδι απ’
την τρύπα να το βγάζει η αγροτικός του τάδε ΚΥ ή ο ειδικευόμενος του δείνα
επαρχιακού Γενικού Νοσοκομείου;
· Πόσο τυχαίο είναι το timing της εισήγησης σε σχέση με την πορεία του ΕΣΥ μετά από 2 χρόνια πανδημίας;
Τα κόλπα τύπου foundation year δεν είναι καινούρια. Πρόκειται για μια χρόνια προσπάθεια υπουργείων και αρμοδίων επιτροπών να θέσουν φραγμούς στην πορεία εκπαίδευσης και επαγγελματικής αποκατάστασης των νέων γιατρών. Είναι στην ίδια κατεύθυνση με την υπηρεσία υπαίθρου – προαπαιτούμενο για έναρξη ειδικότητας που έφερε ο Βορίδης το ’14, με το ισχύον πλαίσιο που θέλει το αγροτικό προαπαιτούμενο για λήψη τίτλου ειδικότητας, με τις πρόσφατες προτάσεις για αλλαγές στις εξετάσεις για λήψη ειδικότητας. Είναι ένα ακόμα εμπόδιο για την πλειοψηφία των νέων γιατρών στον αγώνα αναζήτησης πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Ως προς τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του προγράμματος, εύλογα γεννώνται αναδρομικά υπαρξιακά ερωτήματα για διάφορα καρέ της «κλινικής» φοιτητικής ζωής (παρουσιολόγια – σφραγίδες – ζωτικά – καρδιογραφήματα) που, μάλλον, δεν είχαν ιδιαίτερο νόημα. Η ουσιαστική παραδοχή ανεπαρκειών στην παρεχόμενη προπτυχιακή εκπαίδευση των νέων γιατρών δε συνοδεύεται από μια ειλικρινή αυτοκριτική και μια προσπάθεια εκ βάθρων αλλαγής των προγραμμάτων σπουδών στην κατεύθυνση των δυνατοτήτων που ανοίγει η εποχή και των αναγκών των σύγχρονων ασθενών (όνειρο θερινής νυκτός), απεναντίας απαντάται με ένα πέταγμα της μπάλας στα χωράφια: αυτά που δεν έμαθες στην τάδε πανεπιστημιακή κλινική θα στα μάθει ο αγροτικός μετά από διακομιδή διασωληνωμένου χωρίς μοναδίστα – αυτά που δεν έμαθες στην καθ’ ημέρα πράξη στο 6ο έτος θα τα δεις πλήρως σε ένα διημεράκι από πιστοποοιημένο εκπαιδευτή – το καρδιογράφημα που έβγαλες για τον ειδικευόμενο στην ΣΤ’ Παθολογική θα το ξαναβγάλεις, μόνο που τώρα, φίλε, θα πρέπει να το διαβάσεις εσύ.
Και εδώ ακριβώς περνάμε στην ουσία της πρότασης και στην απόκρισή της στην παρούσα χρονική συνθήκη. Σε ένα ΕΣΥ λυγισμένο από τα δυο χρόνια πανδημίας (με ακόμα δυσμενέστερες τις προοπτικές μπροστά στην άνοδο των «σκληρών δεικτών» της πανδημίας ελέω Omicron) και τις διαχρονικές πολιτικές υποβάθμισης απάντων των υπουργείων, με την προοπτική βίαιης ιδιωτικοποίησης της δημόσιας υγείας, όπως εκφράζεται από τα πλάνα για το «νέο ΕΣΥ» του Μητσοτάκη, με υγειονομικούς και κοσμάκη να αλαλάζουν για τα αυτονόητα τύπου «προσλήψεις χθες», το foundation year κάνει κάτι πολύ απλό: φθηνό υποαμοιβόμενο ανειδίκευτο ιατρικό δυναμικό το οποίο θα καλύψει με όρους προσωρινού μπαλώματος πάγιες ανάγκες σε θέσεις που εμφανώς χωλαίνουν, όπως τα επαρχιακά κέντρα υγείας και τα μη πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Με ό,τι αυτό, βέβαια, συνεπάγεται για την ποιότητα της παρεχόμενης περίθαλψης. Και με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις νέων γιατρών που, αντικειμενικά, πολύ πιο γρήγορα θα εγκαταλείψουν την προοπτική του ΕΣΥ, αναζητώντας κάπου αλλού την τύχη τους.
Όλα
τα παραπάνω, μάλλον, συνιστούν ικανούς λόγους να σηκωθεί ξανά μπαϊράκι από τους
φοιτητικούς συλλόγους απέναντι στο Υπουργείο, με τη δέουσα υποστήριξη από νέους
γιατρούς, υπαίθρου και άστεως. Ήδη οι πρώτες κινήσεις έχουν γίνει, ιδίως στις
σχολές της επαρχίας, με τον κόσμο των σχολών να μη δείχνει να διάκειται
ιδιαίτερα ευμενώς απέναντι στην προοπτική του foundation year. Επειδή, όμως, οι
απλές διαβιβάσεις αιτημάτων συλλόγων προς τμήματα και η σφυγμομέτρηση διαθέσεων
δεν αρκούν, καθότι σε Υπουργείο και ΚΕΣΥ είναι αποφασισμένοι (ιδιαίτερα αν
αναλογιστούμε σε τι φάση περνά πλέον το ΕΣΥ, τόσο σε επίπεδο νοσοκομείων όσο
και κέντρων υγείας, κεντρικά και περιφερικά), είναι ώρα η αντίδραση να περάσει
σε νέα πίστα. Καλούμε, λοιπόν, τις αγωνιστικές κινήσεις των ανά τη χώρα
φοιτητικών συλλόγων να συναντηθούν και να συζητήσουν μαζί με αντίστοιχες
κινήσεις υγειονομικών για το foundation year, την ένταξή του στα συνολικότερα πλάνα περαιτέρω
απαξίωσης και υποβάθμισης του ΕΣΥ και την οργάνωση των επόμενων βημάτων, εντός
και εκτός σχολών, για να μη γίνει ποτέ πραγματικότητα η πρόταση του ΚΕΣΥ. Προτείνουμε τη διενέργεια πανελλαδικής τηλεδιάσκεψης σχημάτων και αγωνιστών το Σάββατο 15 Ιανουαρίου στις 7 η ώρα. Το λίνκ για τη σύσκεψη θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες